Chronische klachten kunnen zich op heel veel verschillende manieren uiten:
1. In het houdings- en bewegingsapparaat voornamelijk als klachten van spieren/pezen/gewrichten.
2. In de buikregio als klachten van de inwendige organen
3. Ontstekingsverschijnselen in je weefsels, welke meer leidt tot algemene problemen als vermoeidheid en slaapproblemen.
….lees meer (zie in de bijlage lijst 1).
Ten aanzien van chronische klachten kunnen we drie factoren onderscheiden:
a. Voorbeschikkende en oorzakelijke factoren
b. Uitlokkende factoren of triggers
c. Klacht in stand houdende factoren
download pdf
Op deze pagina focus ik specifiek op, naar mijn mening, de meest belangrijke oorzaak van chronische pijn: nare ervaringen in je vroege jeugd (0-3 jaar).
In mijn gratis Ebook lees je wat je er nu direct zelf aan kunt doen (wat je waarschijnlijk nog niet gedaan hebt!). Met mijn zes tips leer je onbewuste klacht in stand houdende factoren te verminderen of zelfs te stoppen!
De meest basale oorzaak van veel chronische pijn
Er is steeds meer interesse vanuit de wetenschap hoe negatieve ervaringen in de vroege jeugd (0-3 jaar) kunnen bijdragen aan chronische pijnklachten op latere leeftijd.
De benadering van veel huisartsen en specialisten ten aanzien van aanhoudende lichamelijke klachten c.q. chronische pijn is mijns inziens wat ambivalent en daardoor halfslachtig*. Enerzijds erkent men dat nare ervaringen in je vroege jeugd o.a. kunnen leiden tot hechtings-problematiek, welke op latere leeftijd bij kan dragen aan chronische lichamelijke pijn. Als oplossing geven veel huisartsen en pijnspecialisten het advies om meer te gaan bewegen gecombineerd met om chronische pijn te verminderen.
Anderzijds lijkt het erop dat men zich geen raad weet met deze klachten. Medici noemde deze klachten tot voor kort ‘onbegrepen’ (maar benadrukten vooral dat het echt niet ‘tussen de oren’ zat). Vervolgens verwijst men dan door naar de POH-GGZ, waar je een e-learning traject voor cognitieve therapie aangeboden krijgt zal aanbieden, dat soms helpt, maar vaak ook niet. Ook cognitieve therapie bij een psycholoog zal in mijn ogen slechts een beperkte rol van betekenis in kunnen spelen. Mijn uitleg daarover is als volgt:
Als er stress speelde in de leeftijd van 0-3 jaar, dan kun je je van die tijd meestal weinig expliciet herinneren. Je hebt daar geen actieve mentale herinneringen aan. Toch ontwikkelen zich ‘imprints’. Dat zijn pré-verbale overtuigingen en lichamelijke patronen die tijdens de ontwikkeling van 0-3 jaar worden gevormd en welke zichtbaar en voelbaar te herkennen zijn in je lichaam.
Dit vraagt daarom om een andere aanpak. Enkel cognitief coachen is niet voldoende je klacht op te lossen. Non-cognitieve methodes zoals “lichaamsgerichte therapie, systemisch werk en body based trauma work”, hebben het vermogen om je tot de kern van de imprints te brengen. Om zo te komen tot een diepgaand en gevoeld inzicht dat verandering kan bewerkstelligen.
Als je als kind iets niet wil dan ga je je lichamelijk beschermen en weerstand bieden. In de meeste chronische klachten vind ik als basis een beschermingsreactie terug. Ik noem deze beschermingsreactie een ‘verborgen Nee’ want je herkent het zelf niet als verdediging. Met de beleefde en gevoelde kracht van deze verborgen Nee’s, is de cliënt in staat om echt te gaan leven en echt tevreden te zijn met wie zij/hij is.
* De halfslachtige houding is ook terug te zien in de gebruikte benamingen en terminologie die tot voor kort gebruikt werd voor chronische pijn. Als een klacht onbegrepen is dan zal de behandeling in mijn ogen niet anders dan symptomatisch kunnen zijn. Dat betekent dat de behandeling gericht is op het verminderen van de verschijnselen in plaats van de oorzaak aan te pakken.
Nare ervaringen in je jeugd, hoe dan?
Gezien door een ruimere bril, waarin de ontwikkeling van het kind centraal staat, vind ik voor chronische pijn, (huidige terminologie; aanhoudende lichamelijke klachten - ALK) wel een heldere verklaarbare oorzaak.
Basale medische kennis gecombineerd met inlevings-experimenten en speculaties wezen Frank Lake 70 jaar geleden al in de richting van nare ervaringen in de vroege jeugd (ACE).
iedereen heeft ervaringen waaraan je géén bewuste mentale herinnering hebt, maar wel een onbewuste imprint aan over gehouden hebt. Wanneer de onbewuste imprint getriggerd wordt, dan leidt dat tot een lichamelijke en emotionele reactie.
Modern wetenschappelijk onderzoek toont 70 jaar later aan dat milde of matige* stress vóór de geboorte de gezonde hersenontwikkeling verstoord en negatief beïnvloedt. Het centrale zenuwstelsel raakt overactief en overgevoelig, hetgeen neuro-psycho-immunologische gevolgen heeft zoals ADHD, verhoogde spierspanning, sneller uitputting e.d.
*Ik denk dan bij mijzelf: “misschien milde en matige stress gezien door de bril van een volwassen wetenschapper, maar mega stress voor een foetus in de buik van zijn/haar moeder)
De meeste mensen die bij mij komen geloven niet dat ze nare jeugdervaringen hebben. Ze geloven niet dat ACE bij hen een rol speelt. Ze herinneren zich warme ouders en een fijne jeugd. Dat is op zijn minst opmerkelijk en misschien ook wel merkwaardig, want het lijkt in tegenspraak met het voorafgaande. Toch blijkt als ik doorvraag er vaak meerdere voorvallen te zijn geweest die te maken hebben met:
Oorzaak-1: nare ervaringen tijdens de zwangerschap
- te weinig zuurstof als foetus
- te weinig voeding als foetus
- giftige stoffen in de bloedbaan (alcohol, nicotine, medicatie van moeder) van de foetus
- je bent een overgebleven deel van een meerlingzwangerschap
- ‘normale’ dagelijkse pijn van je moeder (die je als embryo of foetus ervaart). Negatieve emoties en stress hormonen bereiken het ongeboren kind via de navelstreng (“umbillical affect”): Klik voor meer(in bruin)
- Je moeder maakt zich zorgen over zieke kinderen of over haar ouders of ze moet voor een van hen zorgen
- Moeder heeft financiële zorgen, leeft in armoede
- Moeder heeft relatieproblemen, of ervaart een gebrek aan steun van haar partner
- Moeder ervaart stress op of door haar werk
- Moeder heeft eigen onverwerkte trauma’s waardoor ze moeilijk met gevoel of emoties kan omgaan.
- Moeder heeft een psychische aandoening
- Moeder heeft eerdere miskramen meegemaakt
- Moeder heeft een ziekte of aandoening (al dan niet met medicatie) waardoor ze minder aandacht heeft voor haar zwangerschap
- Moeder kan het kind er eigenlijk niet bij hebben: als kind ben je ongewenst
- Moeder heeft weinig interesse in de zwangerschap of de zwangerschap wordt niet opgemerkt
- Moeder denkt aan een abortus
Waarom heeft bovenstaande zo veel negatief effect op een embryo en/of foetus? Frank Lake gaat er vanuit dat er in voldoende mate aan essentiële behoeften voldaan moet worden om je optimaal te kunnen ontwikkelen. Anders dan Maslov onderscheid hij “being needs” en “well-being needs”. Bij “well being needs” kun je denken aan brandstoffen, voedingsstoffen, zuurstof, e.d. Ik noem ze ‘wordings-behoeften’. Deze zijn noodzakelijk om in lichamelijk opzicht te kunnen groeien.
Maar de “being needs”, de ‘Zijnsbehoeften’, zijn noodzakelijk om je op emotioneel en gevoelsvlak te kunnen ontwikkelen. Je kunt hierbij denken aan:
- je welkom voelen,
- je geborgen voelen
- je gezien voelen
- je erkend voelen
- onvoorwaardelijke liefde en acceptatie voelen
- lichamelijk worden vast gehouden en aangeraakt na je geboorte op een tedere manier
Als er niet in voldoende mate aan deze behoeften wordt voldaan dan is dat voor een ongeboren kind op zijn minst een nare ervaring. Misschien zelfs ook pijnlijk te noemen vanuit een emotioneel opzicht. Volgens sommige patiënten is het ontbreken hieraan gewoon ‘dodelijk’.
Vanuit een optimale ‘Zijn’s’ toestand kun je je wel ontwikkelen (worden), maar vanuit een optimale fysieke toestand zonder liefde worden kun je niet ‘Zijn’. Je verlangt (onbewust) om gespiegeld te worden in wie je bent, in je Zijnskwaliteiten.
Onvoldoende of weinig spiegel=>onvoldoende zelfbesef=>onvoldoende zelfvertrouwen!=> lage eigenwaarde, lage dunk van jezelf en zorgt voor psycho-neuro-immunologische problemen op latere leeftijd.
Oorzaak-2: nare ervaringen rondom het geboorte proces
- hartslag van de baby daalt omdat die teveel onder druk staat
- zuurstof gebrek bij de baby doordat die teveel onderdruk staat of doordat de navelstreng om je hals geklemd zit
- het geboorteproces duurt veel te lang
- vacuüm- of tangverlossing Klik voor meer
- keizersnede
- bloedingen bij de moeder, ziekenhuisopname moeder
- geboorte letsel: overrekking van de nek, overrekking van de plexus brachialis, sleutelbeenbreuk, schouder/arm letsel
Negatieve ervaringen rondom het geboorteproces (perinatale ervaringen) vormen een rode draad bij het gebrek aan vormgeven van de toekomstige psychologische ontwikkeling.
oorzaak-3: nare ervaringen na de geboorte
- moeder/vader had liever een kind van het andere geslacht gekregen
- ouders die de baby niet goed kunnen aanvoelen
- ouders zich niet kunnen verplaatsen in de behoeften van het kleine kind Klik voor meer
- ouders die niet beschikbaar zijn op de momenten dat het kind daar behoefte aan heeft
- ouders die niet in voldoende mate beantwoorden aan de behoeften van het kind. Die onvoldoende in staat zijn om de behoefte van het kleine kind te stillen (bv omdat ze zich onzeker voelen)
- als baby in onvoldoende mate gesteund zijn in momenten van schrik en angst
- als baby in emotioneel opzicht onvoldoende ruimte en vertrouwen gekregen hebben om zich te ontwikkelen als uniek wezen i.p.v. als verlengstuk van de ouders
- als baby ervaar je een tekort aan aandacht omdat een broertje of zusje veel aandacht vraagt
- je hebt een broertje of zusje die het lievelingetje is van één ouder of beide ouders (je voelt je achtergesteld of gediscrimineerd of onbelangrijk)
- je ouders zijn zelf niet in staat om op volwassen wijze om te gaan met emoties (negeren emoties, of onderdrukken ze actief (“even volhouden, doorzetten, stel je niet aan”)
- je ouders hebben relatieproblemen (kan uitmonden in een scheiding)
- je bent toeschouwer van hardheid tegen anderen in de familie
- je krijgt slechts positieve feedback op behaalde prestaties (in de ogen van je ouders) en niet op je zijnskwaliteiten
- je wordt vergeleken met anderen
- je hebt het gevoel dat er altijd wat van je verwacht wordt
- ziekenhuisopname na de geboorte of in de eerste drie jaar van je leven
Resumé
Als baby, dreumes, peuter en kleuter wil je gewenst voelen.
Je wilt dat je ouders betrouwbaar en voorspelbaar zijn.
Je wil je welkom voelen, erkend voelen, geaccepteerd voelen, de ruimte krijgen (fysiek, mentaal, emotioneel), een eigen plek krijgen, vertrouwen krijgen, erkend worden in waarden als eerlijkheid, oprechtheid en helderheid.
Zo niet: dan hecht je je niet. Je verbreekt gevoelscontact en je verdwijnt in een innerlijke wereld en/of je dissocieert.
De gevolgen van nare ervaringen in de eerste drie jaar van je jeugd:
Negatieve ervaringen in de jeugd zijn in lichamelijk en/of emotioneel opzicht pijnlijk. Je mag het van mij ook stress noemen. Maar als embryo, foetus, pasgeboren baby, baby, dreumes of peuter ga je heel anders om met stress dan op latere leeftijd en als volwassene.
Een kind heeft een nog niet volledig uitgerijpt zenuwgestel. Een baby van 3 maanden oud kan b.v. zijn hoofd niet eens optillen of gericht met zijn hand aan zijn neus krabben! De vaak genoemde vecht of vluchtreactie speelt nog geen rol van betekenis. Het enige dat een klein kind kan doen is zich aanpassen, verkrampen of een beweging maken weg van de nare prikkel, weg van de pijn.
Je gaat met pijnlijke ervaringen, oftewel stress, om door je terug te trekken (freeze = contractie = aanspannen= verkleining of door ‘los te laten’= dissociatie of op latere leeftijd dagdromen). Je maakt je daarbij niet alleen in lichamelijk opzicht klein maar ook in emotioneel en mentaal opzicht. Het is een reactie om overspoeling door pijn, emoties en stress reacties te vermijden. Als dit vaak voorkomt dan wordt deze freeze reactie het fundament van de latere volwassen stress reactie.
De klinisch psycholoog Hans Knibbe beschrijft in zijn handboek Zijnsoriëntatie het ontstaan van het teruggetrokken zelf (TZ). Het TZ kan een fundament van de volwassen stress reactie worden als de nare ervaring in je jeugd erg intensief en/of frequent is voorgekomen. Het wordt dan een patroon waarin je jezelf lichamelijk en energetisch dan klein maakt. Door de terugtrekking ontstaat er een verstijving, een verharding, een schrik lichaam. Je voelt je dan onmachtig (Calimero).
Voorbeeld:
Peter komt met hoofdpijnklachten. Hij heeft Thaise massage geprobeerd om zijn ‘spierknopen’ los te masseren. Maar de klachten komen terug en de hoofdpijn is, ondanks massage, in de afgelopen drie maanden niet verminderd.
Peter is directeur van een bedrijf en heeft een gezin met jonge kinderen. Ik weet dat dat kopzorgen kan geven. Dus ik vraag in algemene zin hoe het ermee gaat. Het gaat’ best’ en er zijn alleen wat problemen op de zaak die aandacht vragen, maar hij kan dat oplossen.
Als ik doorvraag dan blijkt er een verschil van zakelijk inzicht tussen hem en zijn vader te bestaan. Het is een familiebedrijf. Zonder hier al te veel uit te wijden, blijkt dat Peter’s vader hem al bijna een jaar negeert op de zaak. Hij komt ook niet meer bij Peter thuis, niet naar de housewarming van de nieuwe woning, noch komt hij voor zijn kleinkinderen. Peter gelooft dat hij dit kan ‘handelen’, maar ik zie zijn lijf veranderen als hij het hierover heeft. Zijn ademhaling stokt en in algemene zin neemt zijn spierspanning toe. Pas als ik Peter de veranderde spierspanning rond zijn hoofd, hals en borstkas spiegel en ook de verstrakking in zijn ogen, begint hij de effecten van deze emotionele pijn te kunnen voelen en erkennen. Hij voelt nu ook dat hij zijn bekken en lage rug aanspant en dat de effecten veel verder reiken dan wat hij dacht. Hij heeft het nooit met iemand besproken en alleen al de erkenning van dit alles verminderd de druk op hem.
Cellen gevormd na de conceptie, hebben een groei-drang, een ontwikkel-drang of wordings-drang. Ook al weet je het niet, kennelijk wil je iets op deze wereld. Het klompje cellen na innesteling in de baarmoeder, de foetus in de baarmoeder en de baby na de geboorte wil leven! Als er negatieve prikkels van buitenaf komen dan zal het zich moeten aanpassen om te overleven.
Je kan op meer ‘passieve’ wijze je aanpassen door mee te resoneren met de trilling van je moeder. Het kan ook op een meer ‘actieve’ wijze, door je te gaan afstemmen op/aan de verwachte verlangens en eisen van de omgeving, b.v. door te gaan pleasen.
Hans Knibbe noemt deze aanpassing aan de omgeving het ontstaan van het strategische zelf (SZ). Je kiest onbewust een strategie waarmee je hoopt alsnog je behoeften en verlangens bevredigd te krijgen. Tevens is dit SZ ook een methode om het TZ en de oude pijn niet meer te hoeven voelen. Maar op latere leeftijd blijf je hierdoor met klachten zitten.
Het SZ begint onbewust en berust veel op imitatie. Je herhaalt wat je ouders doen. Je ouders laten b.v. zien dat het spreken over emoties of andere gevoelige zaken vermeden moet worden (je moet de vuile was niet buiten hangen). Je ouders laten zien dat je moet doorgaan, dat je flink moet zijn, dat je sterk moet zijn, dat je niet moet zeuren, dat je niet moet janken of een piepert moet zijn. Zelfs mijn kleinkinderen spelen alles na wat wij doen! Daarmee verminderd hun eigen straling en de eigen trillingsfrequentie om het op hun eigen manier uit te vinden. Zo raak je op een bepaalde manier onbewust gestold.
Als je het wel waagt om gevoelig te zijn dan volgt er een negatieve conditionering b.v. in de vorm van een afkeurende blik (blikken kunnen figuurlijk doden!), verbaal afkeurend commentaar of in het ergste geval wordt je fysiek geforceerd om iets te doen (je krijgt je eten naar binnen gepropt) of je komt in de isolatie op je kamer. De meeste mensen die hier komen reageerden daarop door zich te verzetten. Helaas kon je op die leeftijd van 0-3 niet op tegen je ouders of de omgeving (opa, oma, pleeggezin, nonnen, ziekenhuis e.d.). Je bescherming, je verzet, je ‘STOP hou op’, je ‘Nee ik wil dit niet’ werd op verborgen wijze getransformeerd tot harde spieren en pezen. Op de lange duur leidt dat meestal tot gewrichten die onder druk komen te staan en ook pijn gaan doen. POR=kind POR = point of reference, ik ben klein, jullie (de wereld) is groot.
Voorbeeld:
Marloes komt met klachten van een stijve pijnlijke nek en schouders. Die schouders blijken zo strak te staan zodat ze het gevoel heeft om in emotioneel opzicht ‘overeind’ te blijven. Ze wil in figuurlijke zin niet omvallen. Eigenlijk voelt ze zich heel alleen. Ze heeft altijd alles al alleen moeten doen en sterk moeten zijn. In haar jeugd, in haar 1e huwelijk en ook nu weer in haar tweede huwelijk. Ze probeert nog steeds de eenzaamheid en haar verdriet niet te voelen. Dit gaat gepaard met een dusdanig veel aanspanning, dat haar nek en schouders stijf staan. Tegelijkertijd gelooft ze dat ze daardoor alles onder controle heeft.
Samenvattend:
Nare ervaringen in de vroege jeugd zorgen dat je stress systeem niet volledig volwassen geüpdatet is. Situaties die gelijkenis vertonen met de stress momenten uit je jeugd doen je terugvallen in de oude freeze reacties van weleer. Het doel van deze oude reacties is om overspoeling door gevoelens van angst, pijn en verdriet te voorkomen. Dis is de kern of het fundament van je huidige volwassen systeem. Meer fantasievol zou je het bevroren innerlijke kind reacties kunnen noemen.
Lichaamsgerichte coaching en therapie als oplossing:
Als je vast bent gelopen in je patronen en je hebt lichamelijke klachten ontwikkeld, dan kan een non-cognitieve therapie je mogelijk helpen. Ik gebruik lichaamsgerichte coaching en therapie. Deze is er op gericht om je:
a. bewust te maken van onbewuste contracties/ spieraanspanningen/houding
b. samen met jou te onderzoeken of deze chronische contracties misschien beschermingsreacties zijn
c. te onderzoeken waartegen je je dan beschermt/verdedigd
d. te ervaren vanuit welke leeftijd je je verdedigd (innerlijke kind reactie)
e. de triggers* in hier en nu helder te krijgen die maken dat je nu in een lichamelijke (non-verbale) kind-verdediging schiet
f. ontdekken welke woorden en zinnen een passende uitdrukking geven aan deze contractie
g. verbaal effectieve begrenzende reacties leren geven aan de omgeving die je triggert*
h. verbaal effectief aan de omgeving leren verwoorden welke je verlangens zijn = zelfsturing
i. genieten van elke verandering, hoe klein dan ook werken aan een actieplan voor je purpose, missie,
* Klacht uitlokkende factoren of triggers:
Beschermingsreacties treden altijd op in relatie tot andere personen (sociale trigger).
Bijvoorbeeld als iemand je
- ongevraagd adviezen geeft
- verbloemde (‘aardig’ verpakte) kritiek geeft
- verwijten onder tafel geeft LEES MEER
- tegenstrijdige boodschappen geeft
- iemand zich dominant opstelt b.v. intimiderend
- iemand zich dominant opstelt door je uit te horen middels vragen
- iemand probeert jou voor zijn/haar karretje te spannen
- je voelt dat iemand ‘gebruik’ van je probeert te maken
- je voelt dat iemand probeert om jouw plek in- of over te nemen
- je voelt dat iemand liegt
[Natuurlijk zijn er ook andere triggers zoals een ongeval, operatie, overlijden of andere ingrijpende gebeurtenissen die een rol spelen, maar deze laat ik hier buiten beschouwing.]
Gevolg is dat je je, onzeker gaat voelen over jezelf, jezelf gaat vergelijken met anderen. Je gaat denken dat je niet goed genoeg bent en daarom ga je het allemaal maar alleen doen. Het gevolg is dat je je eenzaam en verlaten gaat voelen.
Zelf ken ik dit ook. Ik werd onzichtbaar. Je zelfwaarde raakt uit beeld: helderheid, eerlijkheid, oprechtheid, openheid,
Je voelt
Stoppen met vechten tegen jezelf en hard te zijn.
Bijlage 1
Chronische pijnklachten
In deze lijst vind je klachten of aandoeningen terug die ik regelmatig tegenkom. Ik schrijf ze toe aan een (autonoom) zenuwstelsel dat overactief is geraakt in je jeugd.
Dit autonome zenuwstelsel heeft effect op je spierspanning, inwendige organen en op ontstekingsreacties in het weefsel. Spierspanningsklachten zie ik vooral in het houdings- en bewegingsapparaat (spieren/pezen/gewrichten)
- Spanningshoofdpijn
- Fibromyalgie
- Migraine
- Lage rugpijn
- Nekpijn - vaak gecombineerd met schouderpijn
- Bilpijn
- Kniepijn
- Patellofemoraal pijnsyndroom (pijn rondom de knieschijf)
- Kaakklachten
- slikklachten
- Bekken-instabiliteit
- Frozen shoulder
- Aangezichtspijn
- Chronische peesontstekingen (tendinitis, Repetitive Strain Injury (RSI)
- Piriformis syndroom (pijn in de bil met uitstraling naar het been)
- Syndroom van Tietze (pijnlijke verbinding tussen borstbeen en ribben)
- Voetpijnsyndromen
- Myofasciaal pijnsyndroom (pijn als gevolg van spierknopen ofwel triggerpoints)
- Aanhoudende pijn na een ongeval: Whiplash, PCS: Post Commotioneel Syndroom (langdurige klachten na hersenschudding)
- Hyperacusis (overgevoelig voor geluid)
- Tinnitus (oorsuizen – piepje in je oor)
- Balletje/ druk in je keel (Globus gevoel)
Inwendige organen:
- Prikkelbare darm syndroom
- Chronische bekkenklachten
- Aanhoudende maagpijn
- Hyperventilatie
- Vulvodynie (pijn of branderigheid rondom vrouwelijk geslachtsorgaan)
- Overactieve blaas
- Pijn bij het vrijen
- Snelle hartslag (POTS - Posturale Orthostatische Tachycardie Syndroom - een aandoening die gepaard gaat met duizeligheid)
- Complex regionaal pijnsyndroom (CRPS) (continue pijn in een ledemaat, meestal na een letsel en inactiviteit)
- Astma
Ontstekingsklachten
- Energie gebrek - Burn-out
- Energie gebrek - Long Covid
- Chronische vermoeidheid, CVS/ME
- Functioneel Neurologische Stoornis ofwel FNS (conversie)
- Duizeligheid
- Paresthesie (doof gevoel, tintelen, branden)
- Slaapproblemen
- Overprikkeling
- Hoog gevoeligheid (voor aanraking, geluid, geur, voedsel, medicatie)
- Psychogene niet-epileptische aanvallen (aanvallen die sterk lijken op epileptische aanvallen, maar dat niet zijn)
- Chronische hoest
- Chronische hooikoorts
Bij medici en andere behandelaren kun je grofweg twee visies onderscheiden. Die van de splitters en de lumpers. De ‘splitters’ zien elk symptoom als een zelfstandige ziekte of aandoening en zoeken daar een passende oplossing voor. Ze eisen erkenning voor hun specifieke aandoening en creëren b.v. een eigen patiëntenvereniging.
De ‘lumpers’ gooien alle verschijnselen en aandoeningen op één hoop, omdat er onderliggend veel overeenkomst is tussen al deze aandoeningen. Ik heb een lumping visie en denk dat al deze klachten een gemeenschappelijke basis hebben: een overprikkeld zenuwstelsel.
Bijlage 2.
benamingen
In deze lijst vind je een opsomming van terminologie voor chronische klachten die in het verleden en soms nu ook nog gehanteerd werd/word:
- Overbelastings klachten,
- Surmenage,
- Functionele klachten,
- A-specifieke klachten,
- Onbegrepen lichamelijke klachten (OLK),
- Medisch onverklaarde klachten (MOK),
- Stress gerelateerde klachten,
- Onbegrepen chronische klachten (OCK),
- Chronisch onverklaarde lichamelijke klachten (COLK)
- Somatisch onverklaarde lichamelijke klachten SOLK
- Psychosomatische klachten
- Somato-psychische klachten
- Somatische symptoomstoornis
- Functionele klachten, functioneel syndroom
- Conversie klachten
- Ideopatische klachten
- Aanhoudende lichamelijke klachten ALK
Al deze benamingen laten zien hoe medici in de praktijk worstelen met de lichaam – geest verbinding en het bio-psychosociale model. De klacht mocht vooral niet ‘tussen de oren’ zitten en psychisch van oorsprong zijn (lees: aansteller zijn) of de patiënt het gevoel geven van “er is iets mis met mij”.
Ik gebruik wisselend de term chronische pijn en aanhoudende lichamelijke klachten (ALK) door elkaar.
Bijlage 3.
Frank Lake was een Engelse arts, psychiater en theoloog (1914 – 1982).
Hij geloofde dat het eerste trimester van de embryonale ontwikkeling het belangrijkste deel van iemands leven was. Niet alleen tegenwoordig, maar zeker in de jaren 1950-1960 was zoiets moeilijk aan te tonen. De neurologische visie was dat het zenuwstelsel nog niet ontwikkeld was om herinneringen te over te kunnen houden aan vroege ervaringen.
Frank en andere collega’s zoals Stanislav Grof gebruikten basale medische kennis gecombineerd met inlevings-experimenten en speculaties. Ze werkten met LSD en toen LSD verboden werd in de jaren 1970 met een ademtechniek die Grof ‘holotropic breathing’ noemde.
Het doel was om negatieve ervaringen waaraan je géén bewuste mentale herinnering hebt, maar wel een onbewuste imprint overhoudt, meer in je bewustzijn te krijgen om er vervolgens iets positiefs mee te gaan doen in je dagelijkse leven.
Uit de experimenten werd duidelijk dat een kind zowel positieve als negatieve emoties van de moeder ervaart tijdens de zwangerschap. Het kind wordt als het ware negen maanden lang ‘gemarineerd’ in een mix van emoties. Maar wanneer de negatieve momenten langer aanhouden en intenser zijn dan de positieve momenten en het kind overspoelt wordt met stress hormonen en andere neurotransmitters dan heeft dit een negatief effect op de ontwikkeling van het brein, zenuwstelsel en het op latere leeftijd omgaan met stress.
Lake noemde dit het ‘Maternal – Foetal Distress Syndrome’.
Scientas: nare ervaringen uit de kindertijd eisen vooral hun tol wanneer je leven ten einde loopt
We weten dat trauma’s een blijvende impact kunnen hebben. “Traumatische ervaringen uit de kindertijd kunnen invloed hebben op het hele leven,” zegt onderzoeker Ashwin Kotwal. “Ze kunnen bijdragen aan sociale en emotionele isolatie, ongezonde gewoonten en een groter risico op latere trauma’s.” Maar nu blijkt dat een trauma vooral zijn tol eist wanneer je leven ten einde loopt. “We hebben vastgesteld dat trauma in de vroege levensfase nauw verbonden is met pijn, eenzaamheid en depressieve symptomen in de laatste levensfase,” aldus Kotwal.
Bijlage 4.
Patronen, hoe kom je er aan, hoe zijn ze ontstaan?
Een baby kan zichzelf niet actief bewust reguleren. Noch in de motoriek, noch emotioneel, noch qua slaap, noch qua darmfunctie. Een baby geeft zijn/haar grenzen aan middels een korte schrik reactie waarop eventueel nog een langduriger ‘freeze’ kan volgen. Als je oplet en een baby laat schrikken b.v. door in het gezicht te blazen of een hard geluid te laten horen, dan wordt de adem ingehouden, de spanning in ledematen neemt toe, de ogen sperren zich wijdt open, als er een ontlading volgt dan is dat meestal door te huilen.
Als op de lange termijn de oorzaak van de stress niet verdwijnt dan zullen oude schrikreflexen die normaal gesproken op latere leeftijd uitdoven actief blijven gedurende de rest van het leven! (b.v. de Moro-schrikreflex). Je blijft dan in een alarmtoestand aan staan en met een beetje pech wordt je ook sensitiever (centrale sensitisatie).
Met een onbewuste (autonome) reflex kun je niet sturen. Je bent dan niet zeker van binnen uit. Je wordt in mentaal en emotioneel opzicht onzeker over jezelf.
Menselijk gedrag bestaat voor een groot deel uit gewoonten* en impulsief gedrag. Ze spelen zich vaak grotendeels onbewust af en zijn moeilijk te controleren. Deze gewoonten worden in gang gezet door interne of externe aanleidingen (triggers), die vaak dermate onder de oppervlakte van ons bewustzijn liggen, dat we de oorzaak van ons gedrag niet eens opmerken.
* {Gewoonten, routines, patronen, automatismen, reflexen en impulsgedrag zijn woorden die je als synoniemen voor elkaar kunt gebruiken.}
We zijn zo gewend aan routines dat het bijna onmogelijk lijkt om een taak uit te voeren als je het anders doet. Veel mensen herken je op afstand al aan hun 'loopje', aan dezelfde grapjes die ze maken, aan hun houding.
* Ben je wel eens vanaf de andere kant opgestapt op je fiets?
* Heb je als rechtshandige wel eens geprobeerd om je jas aan te trekken met je linker hand als eerste in de linker mouw?
*Heb je tijdens het eten wel eens je mes en vork van hand gewisseld terwijl je door ging met eten?
*Heb je je achterste wel een afgeveegd met de andere hand dan je gewend bent?
Routines zijn zeer behulpzaam, maar de keerzijde van de medaille is dat routines je leven voorspelbaar en saai kunnen maken. Je kan zo efficiënt worden dat je handelingen steeds sneller verricht met een minimum aan beweging en aandacht.
Je beweegt éénzijdig, bepaalde spiergroepen worden sterker, andere zwakker. Lichamelijk wordt je bewegingsruimte steeds kleiner, je ademt minder lucht in, je spieren verstrakken en er komt druk op je gewrichten.
Sommige aangeleerde patronen kunnen op een bepaald moment zelfs hun waarde verliezen.
Omgaan met andere mensen
Sociale routines zijn nog complexer dan een handeling uitvoeren. Je hebt als kind geleerd hoe je om moet gaan met andere mensen, met gevoelens van angst en pijn en andere emoties en gevoelens. Het heeft geleidt tot complexe patronen van sociaal wenselijk gedrag waarvan je je niet meer gemakkelijk kunt bevrijden.
Denk hierbij aan:
– de behoefte om aardig gevonden te worden
– de behoefte om indruk te maken op anderen
– de behoefte om gelijk te krijgen, erkend te worden
– de angst om iets te missen, angst om tekort te komen
De meest complexe routines gaan over het vermijden van pijnen angst. Over het algemeen leiden deze routines tot verstarring en verminderen ze het avontuur en plezier van een ervaring in je leven. Ze leiden tot een gevoel van ‘je afgescheiden voelen van de wereld’, ‘afgescheiden voelen in jezelf’ en eenzaamheid.
Ik merk bij veel cliënten op dat ze mentaal bezig zijn ("in hun hoofd zitten") hoe ze moeilijkheden kunnen vermijden of hoe ze oplossingen kunnen vinden voor problemen in het leven die er nog niet eens zijn. Ze proberen met hun denken, controle te krijgen op zichzelf en op de omgeving. Ze leven spreekwoordelijk gezegd als “een kop zonder kip”.
De macht van geconditioneerde patronen en gewoonten
Patronen – met hun lichamelijke, emotionele en relationele aspecten – starten al vanaf de conceptie. Een heldere uitleg hierover vind je in de onderstaande video van Anna Verwaal.
Patronen in de praktijk: negatieve effecten
De meeste mensen hebben niet in de gaten dat ze hun kaken of schouder(s) aanspannen, hun adem inhouden als het spannend wordt, of ze houden hun adem altijd een beetje in. Ze splitsen in een bovenlijf (vaak geassocieerd met ‘denken’) en een onderlijf (vaak geassocieerd met ‘voelen’). Op een bepaalde manier zijn we daarmee onwetend: onbewust en onbekwaam.
Het is goed om te weten dat een paar keer je spieren aanspannen echt niet zoveel uitmaakt. Je lichaam kan dit prima aan. Maar duizenden tot honderdduizenden keren een beweging herhalen, laat gebruikssporen na die hun weerslag hebben op het functioneren van ons lichaam:
- Spieren worden harder, stugger, droger, calcificeren, ontsteken enzovoorts.
- Het bot, waar deze spieren aanhechten, wordt druk pijnlijk.
- Interne organen komen onder spanning en ontwikkelen functiestoornissen als obstipatie of chronische buikpijn.
- Diverse gewrichten beginnen ontstekingsverschijnselen te vertonen van het gewrichtskapsel door chronische compressie: kaken raken overbelast en 'knappen', tanden schuren af door chronisch tandenknarsen.
- Je gezonde slaap vermindert en uitgerust opstaan lukt steeds minder goed
Het in stand houden van deze onbewuste patronen kost bakken met energie en is eerder een gevolg van ‘overleven‘ dan van leven.
Kies welke patronen je wilt stoppen
De Grinberg Methode helpt je op een lichamelijke wijze te bevrijden uit de gevangenis van besluiten die je lang geleden genomen hebt, maar die je helemaal vergeten bent. Je kan het ook oude- en overbodige patronen noemen.
Patronen zijn niet alleen mentaal maar hebben een lichamelijke weerslag in je lichaam. Hoewel deze patronen ooit ontstaan zijn om je te beschermen, belemmeren ze je nu omdat ze onbewust zijn: je hebt ze deels en onvolledig in zicht en je kan ze daardoor niet blijvend stoppen.
In patronen kunnen lichamelijke, emotionele, psychologische en spirituele lagen worden onderscheiden. Je kan ze wel onderscheiden maar niet scheiden! Het effect van de ene laag beïnvloedt de andere laag. Via het lichaam geeft de Grinberg Methode zelfs inzicht in de diepste lagen in jezelf.
Als je hebt ontdekt wat voor jou belangrijke waarden zijn in je leven en wat je nu eigenlijk echt wil, dan kun je verder onderzoeken hoe je je leven vanuit dit moment vorm wil gaan geven. Je leert uit te vinden welke acties je moet nemen die je verder brengen in de richting van je doel.
Résumé:
In de eerste zes jaar van ons leven leggen we het fundament voor ons volwassen functioneren. Denk hierbij aam je ademhaling, omdraaien, steunen, omrollen, kruipen, lopen, eten, fietsen, stoeien, spelen, schrijven en slapen. Dit zijn vaardigheden die we ons met vallen en opstaan eigen hebben gemaakt.
Deze bewegingen zijn zo geautomatiseerd dat we er – gelukkig maar – niet meer over na hoeven te denken. Maar dat geldt ook voor de pijn, frustratie en angst die hiermee vaak gepaard ging.
In diezelfde periode van ons leven leerden we ook relationele vaardigheden: hoe je je moest verhouden met andere kinderen en volwassenen. We leerden wat er van je verwacht wordt, hoe je je hoort te gedragen, hoe je hoort anderen niet te storen,door stil te zitten, rechtop te staan, hoe je hoort te luisteren, hoort te gehoorzamen, ‘normaal’ hoort te doen etc.
Als je niet in voldoende mate gezien wordt in wie je bent en wat je wilt, en er wordt verwacht dat je je aanpast aan de omgeving, dan is dat is uitermate pijnlijk en roept gevoelens op van angst en frustratie. Het gevolg is dat je je eigen vermogens en je wil en zin bent gaan inhouden. Ook dit is verweven met lichamelijke patronen, bij de een wat meer dan bij de ander.
Al met al resulteren deze automatismen, gewoonten, patronen in een eigen unieke wijzevan staan, zitten en bewegen. Het zijn uiterlijke gedragingen waaraan je iemand aan herkent: rechtop gaand, gebogen schouders, trekkend met een been, hoofd een beetje scheef, een beetje in elkaar gedoken, kaken op elkaar, slapen met gebalde vuisten en andere patronen van contractie of weerstand.
In plaats van gewoonten, routines, patroonof automatismenkun je ook spreken van een lichaamsschema.
In de daaropvolgende jaren kunnen deze patronen geïntensiveerd worden door nare gebeurtenissen of trauma’s. Het gevolg is dat je nog meer energie gaat investeren om hier zo min mogelijk last van te hebben.
Apart onderdeel van maken: Hoe stop je patronen waar je in vastzit?
Wil je hier iets aan veranderen, dan heb je allereerst besef (bewustzijn) nodig: lichaamsbesef. Het lichaam is altijd in het ‘nu‘, het lichaam ‘is‘. Het denken is altijd in het verleden of de toekomst bezig: in ‘toen’ , ‘daar’ of ‘straks’.
Het doel van de Gindberg Methode is om lichaamsbesef te ontwikkelen bijvoorbeeld middels aanraking, druk op het weefsel en het aanbieden van gestructureerde belevingservaring voor de voeten en voor de rest van het lichaam. Dan wordt je duidelijk hoe je in je lichaam omgaat met pijn, angst en andere moeilijke gevoelens.
Daarna leer je hoe je oude patronen van fixatie kunt loslaten en hoe dit leidt tot helderheid in je hoofd. Deze helderheid maakt dat je nu kan kiezen uit andere opties van houding en beweging en omgang met emoties. Vraag jij je af of deze methode iets voor jou is? Bel mij even of vul je vraag in op de contact pagina.
Pijn: wijst op een gebrek aan vervulling van behoeften en verlangens!
Als je je in onvoldoende mate kunt hechten aan belangrijke personen in je omgeving, dan zoek je veiligheid in jezelf en trek je je terug in jezelf en land je als volwassene gevoelsmatig uiteindelijk in een veilige ‘gouden kooi’.
Gevoelens van pijn, verdriet of woede zie ik bijvoorbeel bij mijn kleinkinderen als er niet in voldoende mate aan hun behoefte werd/word voldaan. Zeker op de leeftijd van 2-3 zijn driftbuien geen uitzondering.
De oplossing van chronische pijn: erkenning en acceptatie
Maar aan welke behoeften of verlangens kun je dan denken?
Frank Lake, een Engelse theoloog en psychiater, onderscheid (anders dan Maslov) being needs en well being needs.
Being needs: zijnsbehoeften
- je welkom voelen, je geborgen voelen
- gezien worden
- je erkend voelen
- lichamelijk vast gehouden worden en aangeraakt worden op een tedere manier
- onvoorwaardelijke liefde voelen
Je verlangt (onbewust) om gespiegeld te worden in wie je bent, in je kwaliteiten.
Geen spiegel=>geen zelfbesef=>geen zelfvertrouwen!=> lage eigenwaarde, lage dunk van jezelf
Well being needs: wordingsbehoeften
alle overage behoeften.
Cellen na de conceptie hebben groei-drang:
- eerste 8 dagen los van de baarmoeder, dan innesteling en hechting
- eerste 100 dagen is de ontwikkeling van de mens af: organe, CZZ, ledematen e.d.
- rest van de tijd = groei en uitrijping
- geboorteproces
- eerste 110 en 1000 dagen na de geboorte
Groeidrang is wordingsdrang
Kind wil hoe dan ook ovreleven!
het zal zich aanpassen aan de omstandigheden: passief mee-resoneren, actief pleasen
fysiek, afh van de leeftijd van de ACE : meestal de freeze = contractie = actief
contractie maakt je letterlijk klein
Pagina twee(na de hoofdpagina, in bruin)
Oud zeer
Je hebt last van twijfel, onzekerheid, eenzaamheid, milde angst, somberheid, moeite met concentreren, 'brainfog', een brein dat nooit stilstaat, je bent snel afgeleid, perfectionistisch, je moet veel van jezelf, je hebt haast en je bent overgevoelig voor licht, geluid en geuren, etc.
Het wegdrukken van ‘oud zeer’ in je vroege jeugd was destijds de enige manier om niet overspoeld te raken door emoties van pijn, verdriet, machteloosheid of wanhoop. ‘Oud zeer’ is een term die verwijst naar gebeurtenissen in je leven waaraan je niet herinnerd wil worden omdat het pijnlijk als een wond voelt.
Zo’n gebeurtenis kan van alles zijn, maar vanuit het volwassen perspectief van nu beschouw je dat meestal als ‘kleine’ onbelangrijke gebeurtenissen. Bijvoorbeeld:
een knuffel die je in een kasteel hebt laten liggen en je vader wilde deze niet ophalen omdat hij op tijd wilde eten,
een vriendje of vriendinnetje die je onterecht van iets beschuldigde en verder geen contact meer met je wilde hebben,
een broertje of zusje die veel aandacht kreeg of een voorkeursbehandeling kreeg, terwijl jij dat nooit kreeg,
je voelde je uitgelachten, belachelijk gemaakt of vernederd door je ouders als je anders over iets dacht dan zij
De techniek van een kind is om dat nare gevoel weg te drukken zodat je niet aan die pijnlijke herinnering hoeft te denken. Maar tegelijkertijd met het gevoel druk je ook gedachtes rondom dat gevoel weg en vaak ook de context van de situatie.
Je splitst je als het ware een deel van jezelf af. Dat deel komt vast te zitten in de leeftijd van dat moment. Zo ontstaat een innerlijk kind deel. Zo’n innerlijk kind is zoveel als mogelijk onttrokken aan je bewustzijn, maar is nooit weg of weggeweest. Ook al onbewust, het werkt in je door!
kind-reacties: uitstellen, ontkennen, zeuren, drammen, slachtoffer gedrag zoals in onmacht schieten.
TChronische klachten kunnen zich op heel veel verschillende manieren uiten: 1. In het houdings- en bewegingsapparaat voornamelijk als klachten van spieren/pezen/gewrichten. 2. In de buikregio als klachten van de inwendige organen 3. Ontstekingsverschijnselen in je weefsels, welke meer leidt tot algemene problemen als vermoeidheid en slaapproblemen. ….lees meer (zie in de bijlage lijst 1). Ten aanzien van chronische klachten kunnen we drie factoren onderscheiden: a. Voorbeschikkende en oorzakelijke factoren b. Uitlokkende factoren of triggers c. Klacht in stand houdende factoren download pdf Op deze pagina focus ik specifiek op, naar mijn mening, de meest belangrijke oorzaak van chronische pijn: nare ervaringen in je vroege jeugd (0-3 jaar). In mijn gratis Ebook lees je wat je er nu direct zelf aan kunt doen (wat je waarschijnlijk nog niet gedaan hebt!). Met mijn zes tips leer je onbewuste klacht in stand houdende factoren te verminderen of zelfs te stoppen! De meest basale oorzaak van veel chronische pijn Er is steeds meer interesse vanuit de wetenschap hoe negatieve ervaringen in de vroege jeugd (0-3 jaar) kunnen bijdragen aan chronische pijnklachten op latere leeftijd. De benadering van veel huisartsen en specialisten ten aanzien van aanhoudende lichamelijke klachten c.q. chronische pijn is mijns inziens wat ambivalent en daardoor halfslachtig*. Enerzijds erkent men dat nare ervaringen in je vroege jeugd o.a. kunnen leiden tot hechtings-problematiek, welke op latere leeftijd bij kan dragen aan chronische lichamelijke pijn. Als oplossing geven veel huisartsen en pijnspecialisten het advies om meer te gaan bewegen gecombineerd met om chronische pijn te verminderen. Anderzijds lijkt het erop dat men zich geen raad weet met deze klachten. Medici noemde deze klachten tot voor kort ‘onbegrepen’ (maar benadrukten vooral dat het echt niet ‘tussen de oren’ zat). Vervolgens verwijst men dan door naar de POH-GGZ, waar je een e-learning traject voor cognitieve therapie aangeboden krijgt zal aanbieden, dat soms helpt, maar vaak ook niet. Ook cognitieve therapie bij een psycholoog zal in mijn ogen slechts een beperkte rol van betekenis in kunnen spelen. Mijn uitleg daarover is als volgt: Als er stress speelde in de leeftijd van 0-3 jaar, dan kun je je van die tijd meestal weinig expliciet herinneren. Je hebt daar geen actieve mentale herinneringen aan. Toch ontwikkelen zich ‘imprints’. Dat zijn pré-verbale overtuigingen en lichamelijke patronen die tijdens de ontwikkeling van 0-3 jaar worden gevormd en welke zichtbaar en voelbaar te herkennen zijn in je lichaam. Dit vraagt daarom om een andere aanpak. Enkel cognitief coachen is niet voldoende je klacht op te lossen. Non-cognitieve methodes zoals “lichaamsgerichte therapie, systemisch werk en body based trauma work”, hebben het vermogen om je tot de kern van de imprints te brengen. Om zo te komen tot een diepgaand en gevoeld inzicht dat verandering kan bewerkstelligen. Als je als kind iets niet wil dan ga je je lichamelijk beschermen en weerstand bieden. In de meeste chronische klachten vind ik als basis een beschermingsreactie terug. Ik noem deze beschermingsreactie een ‘verborgen Nee’ want je herkent het zelf niet als verdediging. Met de beleefde en gevoelde kracht van deze verborgen Nee’s, is de cliënt in staat om echt te gaan leven en echt tevreden te zijn met wie zij/hij is. * De halfslachtige houding is ook terug te zien in de gebruikte benamingen en terminologie die tot voor kort gebruikt werd voor chronische pijn. Als een klacht onbegrepen is dan zal de behandeling in mijn ogen niet anders dan symptomatisch kunnen zijn. Dat betekent dat de behandeling gericht is op het verminderen van de verschijnselen in plaats van de oorzaak aan te pakken. Nare ervaringen in je jeugd, hoe dan? Gezien door een ruimere bril, waarin de ontwikkeling van het kind centraal staat, vind ik voor chronische pijn, (huidige terminologie; aanhoudende lichamelijke klachten – ALK) wel een heldere verklaarbare oorzaak. Basale medische kennis gecombineerd met inlevings-experimenten en speculaties wezen Frank Lake 70 jaar geleden al in de richting van nare ervaringen in de vroege jeugd (ACE). iedereen heeft ervaringen waaraan je géén bewuste mentale herinnering hebt, maar wel een onbewuste imprint aan over gehouden hebt. Wanneer de onbewuste imprint getriggerd wordt, dan leidt dat tot een lichamelijke en emotionele reactie. Modern wetenschappelijk onderzoek toont 70 jaar later aan dat milde of matige* stress vóór de geboorte de gezonde hersenontwikkeling verstoord en negatief beïnvloedt. Het centrale zenuwstelsel raakt overactief en overgevoelig, hetgeen neuro-psycho-immunologische gevolgen heeft zoals ADHD, verhoogde spierspanning, sneller uitputting e.d. *Ik denk dan bij mijzelf: “misschien milde en matige stress gezien door de bril van een volwassen wetenschapper, maar mega stress voor een foetus in de buik van zijn/haar moeder) De meeste mensen die bij mij komen geloven niet dat ze nare jeugdervaringen hebben. Ze geloven niet dat ACE bij hen een rol speelt. Ze herinneren zich warme ouders en een fijne jeugd. Dat is op zijn minst opmerkelijk en misschien ook wel merkwaardig, want het lijkt in tegenspraak met het voorafgaande. Toch blijkt als ik doorvraag er vaak meerdere voorvallen te zijn geweest die te maken hebben met: Oorzaak-1: nare ervaringen tijdens de zwangerschap – te weinig zuurstof als foetus – te weinig voeding als foetus – giftige stoffen in de bloedbaan (alcohol, nicotine, medicatie van moeder) van de foetus – je bent een overgebleven deel van een meerlingzwangerschap – ‘normale’ dagelijkse pijn van je moeder (die je als embryo of foetus ervaart). Negatieve emoties en stress hormonen bereiken het ongeboren kind via de navelstreng (“umbillical affect”): Klik voor meer(in bruin) – Je moeder maakt zich zorgen over zieke kinderen of over haar ouders of ze moet voor een van hen zorgen – Moeder heeft financiële zorgen, leeft in armoede – Moeder heeft relatieproblemen, of ervaart een gebrek aan steun van haar partner – Moeder ervaart stress op of door haar werk – Moeder heeft eigen onverwerkte trauma’s waardoor ze moeilijk met gevoel of emoties kan omgaan. – Moeder heeft een psychische aandoening – Moeder heeft eerdere miskramen meegemaakt – Moeder heeft een ziekte of aandoening (al dan niet met medicatie) waardoor ze minder aandacht heeft voor haar zwangerschap – Moeder kan het kind er eigenlijk niet bij hebben: als kind ben je ongewenst – Moeder heeft weinig interesse in de zwangerschap of de zwangerschap wordt niet opgemerkt – Moeder denkt aan een abortus Waarom heeft bovenstaande zo veel negatief effect op een embryo en/of foetus? Frank Lake gaat er vanuit dat er in voldoende mate aan essentiële behoeften voldaan moet worden om je optimaal te kunnen ontwikkelen. Anders dan Maslov onderscheid hij “being needs” en “well-being needs”. Bij “well being needs” kun je denken aan brandstoffen, voedingsstoffen, zuurstof, e.d. Ik noem ze ‘wordings-behoeften’. Deze zijn noodzakelijk om in lichamelijk opzicht te kunnen groeien. Maar de “being needs”, de ‘Zijnsbehoeften’, zijn noodzakelijk om je op emotioneel en gevoelsvlak te kunnen ontwikkelen. Je kunt hierbij denken aan: – je welkom voelen, – je geborgen voelen – je gezien voelen – je erkend voelen – onvoorwaardelijke liefde en acceptatie voelen – lichamelijk worden vast gehouden en aangeraakt na je geboorte op een tedere manier Als er niet in voldoende mate aan deze behoeften wordt voldaan dan is dat voor een ongeboren kind op zijn minst een nare ervaring. Misschien zelfs ook pijnlijk te noemen vanuit een emotioneel opzicht. Volgens sommige patiënten is het ontbreken hieraan gewoon ‘dodelijk’. Vanuit een optimale ‘Zijn’s’ toestand kun je je wel ontwikkelen (worden), maar vanuit een optimale fysieke toestand zonder liefde worden kun je niet ‘Zijn’. Je verlangt (onbewust) om gespiegeld te worden in wie je bent, in je Zijnskwaliteiten. Onvoldoende of weinig spiegel=>onvoldoende zelfbesef=>onvoldoende zelfvertrouwen!=> lage eigenwaarde, lage dunk van jezelf en zorgt voor psycho-neuro-immunologische problemen op latere leeftijd. Oorzaak-2: nare ervaringen rondom het geboorte proces – hartslag van de baby daalt omdat die teveel onder druk staat – zuurstof gebrek bij de baby doordat die teveel onderdruk staat of doordat de navelstreng om je hals geklemd zit – het geboorteproces duurt veel te lang – vacuüm- of tangverlossing Klik voor meer – keizersnede – bloedingen bij de moeder, ziekenhuisopname moeder – geboorte letsel: overrekking van de nek, overrekking van de plexus brachialis, sleutelbeenbreuk, schouder/arm letsel Negatieve ervaringen rondom het geboorteproces (perinatale ervaringen) vormen een rode draad bij het gebrek aan vormgeven van de toekomstige psychologische ontwikkeling. oorzaak-3: nare ervaringen na de geboorte – moeder/vader had liever een kind van het andere geslacht gekregen – ouders die de baby niet goed kunnen aanvoelen – ouders zich niet kunnen verplaatsen in de behoeften van het kleine kind Klik voor meer – ouders die niet beschikbaar zijn op de momenten dat het kind daar behoefte aan heeft – ouders die niet in voldoende mate beantwoorden aan de behoeften van het kind. Die onvoldoende in staat zijn om de behoefte van het kleine kind te stillen (bv omdat ze zich onzeker voelen) – als baby in onvoldoende mate gesteund zijn in momenten van schrik en angst – als baby in emotioneel opzicht onvoldoende ruimte en vertrouwen gekregen hebben om zich te ontwikkelen als uniek wezen i.p.v. als verlengstuk van de ouders – als baby ervaar je een tekort aan aandacht omdat een broertje of zusje veel aandacht vraagt – je hebt een broertje of zusje die het lievelingetje is van één ouder of beide ouders (je voelt je achtergesteld of gediscrimineerd of onbelangrijk) – je ouders zijn zelf niet in staat om op volwassen wijze om te gaan met emoties (negeren emoties, of onderdrukken ze actief (“even volhouden, doorzetten, stel je niet aan”) – je ouders hebben relatieproblemen (kan uitmonden in een scheiding) – je bent toeschouwer van hardheid tegen anderen in de familie – je krijgt slechts positieve feedback op behaalde prestaties (in de ogen van je ouders) en niet op je zijnskwaliteiten – je wordt vergeleken met anderen – je hebt het gevoel dat er altijd wat van je verwacht wordt – ziekenhuisopname na de geboorte of in de eerste drie jaar van je leven Resumé Als baby, dreumes, peuter en kleuter wil je gewenst voelen. Je wilt dat je ouders betrouwbaar en voorspelbaar zijn. Je wil je welkom voelen, erkend voelen, geaccepteerd voelen, de ruimte krijgen (fysiek, mentaal, emotioneel), een eigen plek krijgen, vertrouwen krijgen, erkend worden in waarden als eerlijkheid, oprechtheid en helderheid. Zo niet: dan hecht je je niet. Je verbreekt gevoelscontact en je verdwijnt in een innerlijke wereld en/of je dissocieert. De gevolgen van nare ervaringen in de eerste drie jaar van je jeugd: Negatieve ervaringen in de jeugd zijn in lichamelijk en/of emotioneel opzicht pijnlijk. Je mag het van mij ook stress noemen. Maar als embryo, foetus, pasgeboren baby, baby, dreumes of peuter ga je heel anders om met stress dan op latere leeftijd en als volwassene. Een kind heeft een nog niet volledig uitgerijpt zenuwgestel. Een baby van 3 maanden oud kan b.v. zijn hoofd niet eens optillen of gericht met zijn hand aan zijn neus krabben! De vaak genoemde vecht of vluchtreactie speelt nog geen rol van betekenis. Het enige dat een klein kind kan doen is zich aanpassen, verkrampen of een beweging maken weg van de nare prikkel, weg van de pijn. Je gaat met pijnlijke ervaringen, oftewel stress, om door je terug te trekken (freeze = contractie = aanspannen= verkleining of door ‘los te laten’= dissociatie of op latere leeftijd dagdromen). Je maakt je daarbij niet alleen in lichamelijk opzicht klein maar ook in emotioneel en mentaal opzicht. Het is een reactie om overspoeling door pijn, emoties en stress reacties te vermijden. Als dit vaak voorkomt dan wordt deze freeze reactie het fundament van de latere volwassen stress reactie. De klinisch psycholoog Hans Knibbe beschrijft in zijn handboek Zijnsoriëntatie het ontstaan van het teruggetrokken zelf (TZ). Het TZ kan een fundament van de volwassen stress reactie worden als de nare ervaring in je jeugd erg intensief en/of frequent is voorgekomen. Het wordt dan een patroon waarin je jezelf lichamelijk en energetisch dan klein maakt. Door de terugtrekking ontstaat er een verstijving, een verharding, een schrik lichaam. Je voelt je dan onmachtig (Calimero). Voorbeeld: Peter komt met hoofdpijnklachten. Hij heeft Thaise massage geprobeerd om zijn ‘spierknopen’ los te masseren. Maar de klachten komen terug en de hoofdpijn is, ondanks massage, in de afgelopen drie maanden niet verminderd. Peter is directeur van een bedrijf en heeft een gezin met jonge kinderen. Ik weet dat dat kopzorgen kan geven. Dus ik vraag in algemene zin hoe het ermee gaat. Het gaat’ best’ en er zijn alleen wat problemen op de zaak die aandacht vragen, maar hij kan dat oplossen. Als ik doorvraag dan blijkt er een verschil van zakelijk inzicht tussen hem en zijn vader te bestaan. Het is een familiebedrijf. Zonder hier al te veel uit te wijden, blijkt dat Peter’s vader hem al bijna een jaar negeert op de zaak. Hij komt ook niet meer bij Peter thuis, niet naar de housewarming van de nieuwe woning, noch komt hij voor zijn kleinkinderen. Peter gelooft dat hij dit kan ‘handelen’, maar ik zie zijn lijf veranderen als hij het hierover heeft. Zijn ademhaling stokt en in algemene zin neemt zijn spierspanning toe. Pas als ik Peter de veranderde spierspanning rond zijn hoofd, hals en borstkas spiegel en ook de verstrakking in zijn ogen, begint hij de effecten van deze emotionele pijn te kunnen voelen en erkennen. Hij voelt nu ook dat hij zijn bekken en lage rug aanspant en dat de effecten veel verder reiken dan wat hij dacht. Hij heeft het nooit met iemand besproken en alleen al de erkenning van dit alles verminderd de druk op hem. Cellen gevormd na de conceptie, hebben een groei-drang, een ontwikkel-drang of wordings-drang. Ook al weet je het niet, kennelijk wil je iets op deze wereld. Het klompje cellen na innesteling in de baarmoeder, de foetus in de baarmoeder en de baby na de geboorte wil leven! Als er negatieve prikkels van buitenaf komen dan zal het zich moeten aanpassen om te overleven. Je kan op meer ‘passieve’ wijze je aanpassen door mee te resoneren met de trilling van je moeder. Het kan ook op een meer ‘actieve’ wijze, door je te gaan afstemmen op/aan de verwachte verlangens en eisen van de omgeving, b.v. door te gaan pleasen. Hans Knibbe noemt deze aanpassing aan de omgeving het ontstaan van het strategische zelf (SZ). Je kiest onbewust een strategie waarmee je hoopt alsnog je behoeften en verlangens bevredigd te krijgen. Tevens is dit SZ ook een methode om het TZ en de oude pijn niet meer te hoeven voelen. Maar op latere leeftijd blijf je hierdoor met klachten zitten. Het SZ begint onbewust en berust veel op imitatie. Je herhaalt wat je ouders doen. Je ouders laten b.v. zien dat het spreken over emoties of andere gevoelige zaken vermeden moet worden (je moet de vuile was niet buiten hangen). Je ouders laten zien dat je moet doorgaan, dat je flink moet zijn, dat je sterk moet zijn, dat je niet moet zeuren, dat je niet moet janken of een piepert moet zijn. Zelfs mijn kleinkinderen spelen alles na wat wij doen! Daarmee verminderd hun eigen straling en de eigen trillingsfrequentie om het op hun eigen manier uit te vinden. Zo raak je op een bepaalde manier onbewust gestold. Als je het wel waagt om gevoelig te zijn dan volgt er een negatieve conditionering b.v. in de vorm van een afkeurende blik (blikken kunnen figuurlijk doden!), verbaal afkeurend commentaar of in het ergste geval wordt je fysiek geforceerd om iets te doen (je krijgt je eten naar binnen gepropt) of je komt in de isolatie op je kamer. De meeste mensen die hier komen reageerden daarop door zich te verzetten. Helaas kon je op die leeftijd van 0-3 niet op tegen je ouders of de omgeving (opa, oma, pleeggezin, nonnen, ziekenhuis e.d.). Je bescherming, je verzet, je ‘STOP hou op’, je ‘Nee ik wil dit niet’ werd op verborgen wijze getransformeerd tot harde spieren en pezen. Op de lange duur leidt dat meestal tot gewrichten die onder druk komen te staan en ook pijn gaan doen. POR=kind POR = point of reference, ik ben klein, jullie (de wereld) is groot. Voorbeeld: Marloes komt met klachten van een stijve pijnlijke nek en schouders. Die schouders blijken zo strak te staan zodat ze het gevoel heeft om in emotioneel opzicht ‘overeind’ te blijven. Ze wil in figuurlijke zin niet omvallen. Eigenlijk voelt ze zich heel alleen. Ze heeft altijd alles al alleen moeten doen en sterk moeten zijn. In haar jeugd, in haar 1e huwelijk en ook nu weer in haar tweede huwelijk. Ze probeert nog steeds de eenzaamheid en haar verdriet niet te voelen. Dit gaat gepaard met een dusdanig veel aanspanning, dat haar nek en schouders stijf staan. Tegelijkertijd gelooft ze dat ze daardoor alles onder controle heeft. Samenvattend: Nare ervaringen in de vroege jeugd zorgen dat je stress systeem niet volledig volwassen geüpdatet is. Situaties die gelijkenis vertonen met de stress momenten uit je jeugd doen je terugvallen in de oude freeze reacties van weleer. Het doel van deze oude reacties is om overspoeling door gevoelens van angst, pijn en verdriet te voorkomen. Dis is de kern of het fundament van je huidige volwassen systeem. Meer fantasievol zou je het bevroren innerlijke kind reacties kunnen noemen. Lichaamsgerichte coaching en therapie als oplossing: Als je vast bent gelopen in je patronen en je hebt lichamelijke klachten ontwikkeld, dan kan een non-cognitieve therapie je mogelijk helpen. Ik gebruik lichaamsgerichte coaching en therapie. Deze is er op gericht om je: a. bewust te maken van onbewuste contracties/ spieraanspanningen/houding b. samen met jou te onderzoeken of deze chronische contracties misschien beschermingsreacties zijn c. te onderzoeken waartegen je je dan beschermt/verdedigd d. te ervaren vanuit welke leeftijd je je verdedigd (innerlijke kind reactie) e. de triggers* in hier en nu helder te krijgen die maken dat je nu in een lichamelijke (non-verbale) kind-verdediging schiet f. ontdekken welke woorden en zinnen een passende uitdrukking geven aan deze contractie g. verbaal effectieve begrenzende reacties leren geven aan de omgeving die je triggert* h. verbaal effectief aan de omgeving leren verwoorden welke je verlangens zijn = zelfsturing i. genieten van elke verandering, hoe klein dan ook werken aan een actieplan voor je purpose, missie, * Klacht uitlokkende factoren of triggers: Beschermingsreacties treden altijd op in relatie tot andere personen (sociale trigger). Bijvoorbeeld als iemand je – ongevraagd adviezen geeft – verbloemde (‘aardig’ verpakte) kritiek geeft – verwijten onder tafel geeft LEES MEER – tegenstrijdige boodschappen geeft – iemand zich dominant opstelt b.v. intimiderend – iemand zich dominant opstelt door je uit te horen middels vragen – iemand probeert jou voor zijn/haar karretje te spannen – je voelt dat iemand ‘gebruik’ van je probeert te maken – je voelt dat iemand probeert om jouw plek in- of over te nemen – je voelt dat iemand liegt [Natuurlijk zijn er ook andere triggers zoals een ongeval, operatie, overlijden of andere ingrijpende gebeurtenissen die een rol spelen, maar deze laat ik hier buiten beschouwing.] Gevolg is dat je je, onzeker gaat voelen over jezelf, jezelf gaat vergelijken met anderen. Je gaat denken dat je niet goed genoeg bent en daarom ga je het allemaal maar alleen doen. Het gevolg is dat je je eenzaam en verlaten gaat voelen. Zelf ken ik dit ook. Ik werd onzichtbaar. Je zelfwaarde raakt uit beeld: helderheid, eerlijkheid, oprechtheid, openheid, Je voelt Stoppen met vechten tegen jezelf en hard te zijn. Bijlage 1 Chronische pijnklachten In deze lijst vind je klachten of aandoeningen terug die ik regelmatig tegenkom. Ik schrijf ze toe aan een (autonoom) zenuwstelsel dat overactief is geraakt in je jeugd. Dit autonome zenuwstelsel heeft effect op je spierspanning, inwendige organen en op ontstekingsreacties in het weefsel. Spierspanningsklachten zie ik vooral in het houdings- en bewegingsapparaat (spieren/pezen/gewrichten) • Spanningshoofdpijn • Fibromyalgie • Migraine • Lage rugpijn • Nekpijn – vaak gecombineerd met schouderpijn • Bilpijn • Kniepijn • Patellofemoraal pijnsyndroom (pijn rondom de knieschijf) • Kaakklachten • slikklachten • Bekken-instabiliteit • Frozen shoulder • Aangezichtspijn • Chronische peesontstekingen (tendinitis, Repetitive Strain Injury (RSI) • Piriformis syndroom (pijn in de bil met uitstraling naar het been) • Syndroom van Tietze (pijnlijke verbinding tussen borstbeen en ribben) • Voetpijnsyndromen • Myofasciaal pijnsyndroom (pijn als gevolg van spierknopen ofwel triggerpoints) • Aanhoudende pijn na een ongeval: Whiplash, PCS: Post Commotioneel Syndroom (langdurige klachten na hersenschudding) • Hyperacusis (overgevoelig voor geluid) • Tinnitus (oorsuizen – piepje in je oor) • Balletje/ druk in je keel (Globus gevoel) Inwendige organen: • Prikkelbare darm syndroom • Chronische bekkenklachten • Aanhoudende maagpijn • Hyperventilatie • Vulvodynie (pijn of branderigheid rondom vrouwelijk geslachtsorgaan) • Overactieve blaas • Pijn bij het vrijen • Snelle hartslag (POTS – Posturale Orthostatische Tachycardie Syndroom – een aandoening die gepaard gaat met duizeligheid) • Complex regionaal pijnsyndroom (CRPS) (continue pijn in een ledemaat, meestal na een letsel en inactiviteit) • Astma Ontstekingsklachten • Energie gebrek – Burn-out • Energie gebrek – Long Covid • Chronische vermoeidheid, CVS/ME • Functioneel Neurologische Stoornis ofwel FNS (conversie) • Duizeligheid • Paresthesie (doof gevoel, tintelen, branden) • Slaapproblemen • Overprikkeling • Hoog gevoeligheid (voor aanraking, geluid, geur, voedsel, medicatie) • Psychogene niet-epileptische aanvallen (aanvallen die sterk lijken op epileptische aanvallen, maar dat niet zijn) • Chronische hoest • Chronische hooikoorts Bij medici en andere behandelaren kun je grofweg twee visies onderscheiden. Die van de splitters en de lumpers. De ‘splitters’ zien elk symptoom als een zelfstandige ziekte of aandoening en zoeken daar een passende oplossing voor. Ze eisen erkenning voor hun specifieke aandoening en creëren b.v. een eigen patiëntenvereniging. De ‘lumpers’ gooien alle verschijnselen en aandoeningen op één hoop, omdat er onderliggend veel overeenkomst is tussen al deze aandoeningen. Ik heb een lumping visie en denk dat al deze klachten een gemeenschappelijke basis hebben: een overprikkeld zenuwstelsel. Bijlage 2. benamingen In deze lijst vind je een opsomming van terminologie voor chronische klachten die in het verleden en soms nu ook nog gehanteerd werd/word: • Overbelastings klachten, • Surmenage, • Functionele klachten, • A-specifieke klachten, • Onbegrepen lichamelijke klachten (OLK), • Medisch onverklaarde klachten (MOK), • Stress gerelateerde klachten, • Onbegrepen chronische klachten (OCK), • Chronisch onverklaarde lichamelijke klachten (COLK) • Somatisch onverklaarde lichamelijke klachten SOLK • Psychosomatische klachten • Somato-psychische klachten • Somatische symptoomstoornis • Functionele klachten, functioneel syndroom • Conversie klachten • Ideopatische klachten • Aanhoudende lichamelijke klachten ALK Al deze benamingen laten zien hoe medici in de praktijk worstelen met de lichaam – geest verbinding en het bio-psychosociale model. De klacht mocht vooral niet ‘tussen de oren’ zitten en psychisch van oorsprong zijn (lees: aansteller zijn) of de patiënt het gevoel geven van “er is iets mis met mij”. Ik gebruik wisselend de term chronische pijn en aanhoudende lichamelijke klachten (ALK) door elkaar. Bijlage 3. Frank Lake was een Engelse arts, psychiater en theoloog (1914 – 1982). Hij geloofde dat het eerste trimester van de embryonale ontwikkeling het belangrijkste deel van iemands leven was. Niet alleen tegenwoordig, maar zeker in de jaren 1950-1960 was zoiets moeilijk aan te tonen. De neurologische visie was dat het zenuwstelsel nog niet ontwikkeld was om herinneringen te over te kunnen houden aan vroege ervaringen. Frank en andere collega’s zoals Stanislav Grof gebruikten basale medische kennis gecombineerd met inlevings-experimenten en speculaties. Ze werkten met LSD en toen LSD verboden werd in de jaren 1970 met een ademtechniek die Grof ‘holotropic breathing’ noemde. Het doel was om negatieve ervaringen waaraan je géén bewuste mentale herinnering hebt, maar wel een onbewuste imprint overhoudt, meer in je bewustzijn te krijgen om er vervolgens iets positiefs mee te gaan doen in je dagelijkse leven. Uit de experimenten werd duidelijk dat een kind zowel positieve als negatieve emoties van de moeder ervaart tijdens de zwangerschap. Het kind wordt als het ware negen maanden lang ‘gemarineerd’ in een mix van emoties. Maar wanneer de negatieve momenten langer aanhouden en intenser zijn dan de positieve momenten en het kind overspoelt wordt met stress hormonen en andere neurotransmitters dan heeft dit een negatief effect op de ontwikkeling van het brein, zenuwstelsel en het op latere leeftijd omgaan met stress. Lake noemde dit het ‘Maternal – Foetal Distress Syndrome’. Scientas: nare ervaringen uit de kindertijd eisen vooral hun tol wanneer je leven ten einde loopt We weten dat trauma’s een blijvende impact kunnen hebben. “Traumatische ervaringen uit de kindertijd kunnen invloed hebben op het hele leven,” zegt onderzoeker Ashwin Kotwal. “Ze kunnen bijdragen aan sociale en emotionele isolatie, ongezonde gewoonten en een groter risico op latere trauma’s.” Maar nu blijkt dat een trauma vooral zijn tol eist wanneer je leven ten einde loopt. “We hebben vastgesteld dat trauma in de vroege levensfase nauw verbonden is met pijn, eenzaamheid en depressieve symptomen in de laatste levensfase,” aldus Kotwal. Bijlage 4. Patronen, hoe kom je er aan, hoe zijn ze ontstaan? Een baby kan zichzelf niet actief bewust reguleren. Noch in de motoriek, noch emotioneel, noch qua slaap, noch qua darmfunctie. Een baby geeft zijn/haar grenzen aan middels een korte schrik reactie waarop eventueel nog een langduriger ‘freeze’ kan volgen. Als je oplet en een baby laat schrikken b.v. door in het gezicht te blazen of een hard geluid te laten horen, dan wordt de adem ingehouden, de spanning in ledematen neemt toe, de ogen sperren zich wijdt open, als er een ontlading volgt dan is dat meestal door te huilen. Als op de lange termijn de oorzaak van de stress niet verdwijnt dan zullen oude schrikreflexen die normaal gesproken op latere leeftijd uitdoven actief blijven gedurende de rest van het leven! (b.v. de Moro-schrikreflex). Je blijft dan in een alarmtoestand aan staan en met een beetje pech wordt je ook sensitiever (centrale sensitisatie). Met een onbewuste (autonome) reflex kun je niet sturen. Je bent dan niet zeker van binnen uit. Je wordt in mentaal en emotioneel opzicht onzeker over jezelf. Menselijk gedrag bestaat voor een groot deel uit gewoonten* en impulsief gedrag. Ze spelen zich vaak grotendeels onbewust af en zijn moeilijk te controleren. Deze gewoonten worden in gang gezet door interne of externe aanleidingen (triggers), die vaak dermate onder de oppervlakte van ons bewustzijn liggen, dat we de oorzaak van ons gedrag niet eens opmerken. * {Gewoonten, routines, patronen, automatismen, reflexen en impulsgedrag zijn woorden die je als synoniemen voor elkaar kunt gebruiken.} We zijn zo gewend aan routines dat het bijna onmogelijk lijkt om een taak uit te voeren als je het anders doet. Veel mensen herken je op afstand al aan hun ‘loopje’, aan dezelfde grapjes die ze maken, aan hun houding. * Ben je wel eens vanaf de andere kant opgestapt op je fiets? * Heb je als rechtshandige wel eens geprobeerd om je jas aan te trekken met je linker hand als eerste in de linker mouw? *Heb je tijdens het eten wel eens je mes en vork van hand gewisseld terwijl je door ging met eten? *Heb je je achterste wel een afgeveegd met de andere hand dan je gewend bent? Routines zijn zeer behulpzaam, maar de keerzijde van de medaille is dat routines je leven voorspelbaar en saai kunnen maken. Je kan zo efficiënt worden dat je handelingen steeds sneller verricht met een minimum aan beweging en aandacht. Je beweegt éénzijdig, bepaalde spiergroepen worden sterker, andere zwakker. Lichamelijk wordt je bewegingsruimte steeds kleiner, je ademt minder lucht in, je spieren verstrakken en er komt druk op je gewrichten. Sommige aangeleerde patronen kunnen op een bepaald moment zelfs hun waarde verliezen. Omgaan met andere mensen Sociale routines zijn nog complexer dan een handeling uitvoeren. Je hebt als kind geleerd hoe je om moet gaan met andere mensen, met gevoelens van angst en pijn en andere emoties en gevoelens. Het heeft geleidt tot complexe patronen van sociaal wenselijk gedrag waarvan je je niet meer gemakkelijk kunt bevrijden. Denk hierbij aan: – de behoefte om aardig gevonden te worden – de behoefte om indruk te maken op anderen – de behoefte om gelijk te krijgen, erkend te worden – de angst om iets te missen, angst om tekort te komen De meest complexe routines gaan over het vermijden van pijn en angst. Over het algemeen leiden deze routines tot verstarring en verminderen ze het avontuur en plezier van een ervaring in je leven. Ze leiden tot een gevoel van ‘je afgescheiden voelen van de wereld’, ‘afgescheiden voelen in jezelf’ en eenzaamheid. Ik merk bij veel cliënten op dat ze mentaal bezig zijn (“in hun hoofd zitten”) hoe ze moeilijkheden kunnen vermijden of hoe ze oplossingen kunnen vinden voor problemen in het leven die er nog niet eens zijn. Ze proberen met hun denken, controle te krijgen op zichzelf en op de omgeving. Ze leven spreekwoordelijk gezegd als “een kop zonder kip”. De macht van geconditioneerde patronen en gewoonten Patronen – met hun lichamelijke, emotionele en relationele aspecten – starten al vanaf de conceptie. Een heldere uitleg hierover vind je in de onderstaande video van Anna Verwaal. Patronen in de praktijk: negatieve effecten De meeste mensen hebben niet in de gaten dat ze hun kaken of schouder(s) aanspannen, hun adem inhouden als het spannend wordt, of ze houden hun adem altijd een beetje in. Ze splitsen in een bovenlijf (vaak geassocieerd met ‘denken’) en een onderlijf (vaak geassocieerd met ‘voelen’). Op een bepaalde manier zijn we daarmee onwetend: onbewust en onbekwaam. Het is goed om te weten dat een paar keer je spieren aanspannen echt niet zoveel uitmaakt. Je lichaam kan dit prima aan. Maar duizenden tot honderdduizenden keren een beweging herhalen, laat gebruikssporen na die hun weerslag hebben op het functioneren van ons lichaam: • Spieren worden harder, stugger, droger, calcificeren, ontsteken enzovoorts. • Het bot, waar deze spieren aanhechten, wordt druk pijnlijk. • Interne organen komen onder spanning en ontwikkelen functiestoornissen als obstipatie of chronische buikpijn. • Diverse gewrichten beginnen ontstekingsverschijnselen te vertonen van het gewrichtskapsel door chronische compressie: kaken raken overbelast en ‘knappen’, tanden schuren af door chronisch tandenknarsen. • Je gezonde slaap vermindert en uitgerust opstaan lukt steeds minder goed Het in stand houden van deze onbewuste patronen kost bakken met energie en is eerder een gevolg van ‘overleven‘ dan van leven. Kies welke patronen je wilt stoppen De Grinberg Methode helpt je op een lichamelijke wijze te bevrijden uit de gevangenis van besluiten die je lang geleden genomen hebt, maar die je helemaal vergeten bent. Je kan het ook oude- en overbodige patronen noemen. Patronen zijn niet alleen mentaal maar hebben een lichamelijke weerslag in je lichaam. Hoewel deze patronen ooit ontstaan zijn om je te beschermen, belemmeren ze je nu omdat ze onbewust zijn: je hebt ze deels en onvolledig in zicht en je kan ze daardoor niet blijvend stoppen. In patronen kunnen lichamelijke, emotionele, psychologische en spirituele lagen worden onderscheiden. Je kan ze wel onderscheiden maar niet scheiden! Het effect van de ene laag beïnvloedt de andere laag. Via het lichaam geeft de Grinberg Methode zelfs inzicht in de diepste lagen in jezelf. Als je hebt ontdekt wat voor jou belangrijke waarden zijn in je leven en wat je nu eigenlijk echt wil, dan kun je verder onderzoeken hoe je je leven vanuit dit moment vorm wil gaan geven. Je leert uit te vinden welke acties je moet nemen die je verder brengen in de richting van je doel. Résumé: In de eerste zes jaar van ons leven leggen we het fundament voor ons volwassen functioneren. Denk hierbij aam je ademhaling, omdraaien, steunen, omrollen, kruipen, lopen, eten, fietsen, stoeien, spelen, schrijven en slapen. Dit zijn vaardigheden die we ons met vallen en opstaan eigen hebben gemaakt. Deze bewegingen zijn zo geautomatiseerd dat we er – gelukkig maar – niet meer over na hoeven te denken. Maar dat geldt ook voor de pijn, frustratie en angst die hiermee vaak gepaard ging. In diezelfde periode van ons leven leerden we ook relationele vaardigheden: hoe je je moest verhouden met andere kinderen en volwassenen. We leerden wat er van je verwacht wordt, hoe je je hoort te gedragen, hoe je hoort anderen niet te storen, door stil te zitten, rechtop te staan, hoe je hoort te luisteren, hoort te gehoorzamen, ‘normaal’ hoort te doen etc. Als je niet in voldoende mate gezien wordt in wie je bent en wat je wilt, en er wordt verwacht dat je je aanpast aan de omgeving, dan is dat is uitermate pijnlijk en roept gevoelens op van angst en frustratie. Het gevolg is dat je je eigen vermogens en je wil en zin bent gaan inhouden. Ook dit is verweven met lichamelijke patronen, bij de een wat meer dan bij de ander. Al met al resulteren deze automatismen, gewoonten, patronen in een eigen unieke wijze van staan, zitten en bewegen. Het zijn uiterlijke gedragingen waaraan je iemand aan herkent: rechtop gaand, gebogen schouders, trekkend met een been, hoofd een beetje scheef, een beetje in elkaar gedoken, kaken op elkaar, slapen met gebalde vuisten en andere patronen van contractie of weerstand. In plaats van gewoonten, routines, patroon of automatismen kun je ook spreken van een lichaamsschema. In de daaropvolgende jaren kunnen deze patronen geïntensiveerd worden door nare gebeurtenissen of trauma’s. Het gevolg is dat je nog meer energie gaat investeren om hier zo min mogelijk last van te hebben. Apart onderdeel van maken: Hoe stop je patronen waar je in vastzit? Wil je hier iets aan veranderen, dan heb je allereerst besef (bewustzijn) nodig: lichaamsbesef. Het lichaam is altijd in het ‘nu‘, het lichaam ‘is‘. Het denken is altijd in het verleden of de toekomst bezig: in ‘toen’ , ‘daar’ of ‘straks’. Het doel van de Gindberg Methode is om lichaamsbesef te ontwikkelen bijvoorbeeld middels aanraking, druk op het weefsel en het aanbieden van gestructureerde belevingservaring voor de voeten en voor de rest van het lichaam. Dan wordt je duidelijk hoe je in je lichaam omgaat met pijn, angst en andere moeilijke gevoelens. Daarna leer je hoe je oude patronen van fixatie kunt loslaten en hoe dit leidt tot helderheid in je hoofd. Deze helderheid maakt dat je nu kan kiezen uit andere opties van houding en beweging en omgang met emoties. Vraag jij je af of deze methode iets voor jou is? Bel mij even of vul je vraag in op de contact pagina. Pijn: wijst op een gebrek aan vervulling van behoeften en verlangens! Als je je in onvoldoende mate kunt hechten aan belangrijke personen in je omgeving, dan zoek je veiligheid in jezelf en trek je je terug in jezelf en land je als volwassene gevoelsmatig uiteindelijk in een veilige ‘gouden kooi’. Gevoelens van pijn, verdriet of woede zie ik bijvoorbeel bij mijn kleinkinderen als er niet in voldoende mate aan hun behoefte werd/word voldaan. Zeker op de leeftijd van 2-3 zijn driftbuien geen uitzondering. De oplossing van chronische pijn: erkenning en acceptatie Maar aan welke behoeften of verlangens kun je dan denken? Frank Lake, een Engelse theoloog en psychiater, onderscheid (anders dan Maslov) being needs en well being needs. Being needs: zijnsbehoeften – je welkom voelen, je geborgen voelen – gezien worden – je erkend voelen – lichamelijk vast gehouden worden en aangeraakt worden op een tedere manier – onvoorwaardelijke liefde voelen Je verlangt (onbewust) om gespiegeld te worden in wie je bent, in je kwaliteiten. Geen spiegel=>geen zelfbesef=>geen zelfvertrouwen!=> lage eigenwaarde, lage dunk van jezelf Well being needs: wordingsbehoeften alle overage behoeften. Cellen na de conceptie hebben groei-drang: – eerste 8 dagen los van de baarmoeder, dan innesteling en hechting – eerste 100 dagen is de ontwikkeling van de mens af: organe, CZZ, ledematen e.d. – rest van de tijd = groei en uitrijping – geboorteproces – eerste 110 en 1000 dagen na de geboorte Groeidrang is wordingsdrang Kind wil hoe dan ook ovreleven! het zal zich aanpassen aan de omstandigheden: passief mee-resoneren, actief pleasen fysiek, afh van de leeftijd van de ACE : meestal de freeze = contractie = actief contractie maakt je letterlijk klein Pagina twee (na de hoofdpagina, in bruin) Oud zeer Je hebt last van twijfel, onzekerheid, eenzaamheid, milde angst, somberheid, moeite met concentreren, ‘brainfog’, een brein dat nooit stilstaat, je bent snel afgeleid, perfectionistisch, je moet veel van jezelf, je hebt haast en je bent overgevoelig voor licht, geluid en geuren, etc. Het wegdrukken van ‘oud zeer’ in je vroege jeugd was destijds de enige manier om niet overspoeld te raken door emoties van pijn, verdriet, machteloosheid of wanhoop. ‘Oud zeer’ is een term die verwijst naar gebeurtenissen in je leven waaraan je niet herinnerd wil worden omdat het pijnlijk als een wond voelt. Zo’n gebeurtenis kan van alles zijn, maar vanuit het volwassen perspectief van nu beschouw je dat meestal als ‘kleine’ onbelangrijke gebeurtenissen. Bijvoorbeeld: een knuffel die je in een kasteel hebt laten liggen en je vader wilde deze niet ophalen omdat hij op tijd wilde eten, een vriendje of vriendinnetje die je onterecht van iets beschuldigde en verder geen contact meer met je wilde hebben, een broertje of zusje die veel aandacht kreeg of een voorkeursbehandeling kreeg, terwijl jij dat nooit kreeg, je voelde je uitgelachten, belachelijk gemaakt of vernederd door je ouders als je anders over iets dacht dan zij De techniek van een kind is om dat nare gevoel weg te drukken zodat je niet aan die pijnlijke herinnering hoeft te denken. Maar tegelijkertijd met het gevoel druk je ook gedachtes rondom dat gevoel weg en vaak ook de context van de situatie. Je splitst je als het ware een deel van jezelf af. Dat deel komt vast te zitten in de leeftijd van dat moment. Zo ontstaat een innerlijk kind deel. Zo’n innerlijk kind is zoveel als mogelijk onttrokken aan je bewustzijn, maar is nooit weg of weggeweest. Ook al onbewust, het werkt in je door! kind-reacties: uitstellen, ontkennen, zeuren, drammen, slachtoffer gedrag zoals in onmacht schieten.
Hi there! I’m a bike messenger by day, aspiring actor by night, and this is my website. I live in Los Angeles, have a great dog named Jack, and I like piña coladas. (And gettin’ caught in the rain.)
…or something like this:
The XYZ Doohickey Company was founded in 1971, and has been providing quality doohickeys to the public ever since. Located in Gotham City, XYZ employs over 2,000 people and does all kinds of awesome things for the Gotham community.
As a new WordPress user, you should go to your dashboard to delete this page and create new pages for your content. Have fun!